Hoogzwanger, Lady T & een Zeester

(foto's & video te zien in map Oshoek 2019)

Afgelopen donderdag en vrijdag werd ik even stil gezet. Het kwam ineens echt binnen, en hard ook. Een volwassen sterke bijzondere vrouw (T) die ik diezelfde dag had ontmoet zat naast me, tranen stroomend over haar wangen. We waren allemaal stil. In een cirkel in het service centre in Oshoek zaten we samen om te debriefen, na te praten over onze dag. Alle ervaringen die die dag indruk gemaakt hadden op ons. Wat was een hoogte punt? Wat was een diepte punt vandaag?

Na een reis van ongeveer 2 uur kwamen aan in Oshoek op de grens bij Swaziland. Een deel van ons team kende ik, allemaal mijn Sinani collega’s. Een ander deel waren mensen van Hands at Work die hier vaker kwamen. Onze team leider kende ik al, zij was onze host moeder toen we met het Heerenlanden College bij Hands waren. Eenmaal bij het service centre herkende ik het goed, hier was ik in 2016 ook geweest. Een van de meest bijzondere momenten in mijn leven heeft hier plaats gevonden – een home stay – slapen bij een van de gezinnen in de communities (wil je dit lezen? Zie het verhaal genaamd Mama N). Iedereen kwam naar buiten gelopen om ons te groeten en ook Mam A en Mam N. Het was zo gaaf om hun weer te zien en te knuffelen. Verder heb ik ook hele bijzondere vrijwilligers van Hands at Work leren kennen, dit zijn mensen die minimaal een jaar bij Hands at Work werken en zich volledig overgeven en zich laten inzetten waar nodig. Daar heb je moed en vertrouwen voor nodig.

Deze dag gingen we naar het Care Centre van Oshoek. We gingen kijken bij de Care Workers en de kinderen. Samen met hen hebben we de muur verder geschilderd. Alle kinderen in vuilniszakken zodat hun kleren niet vies werden – het was een grappig gezicht. Samen met iedereen gingen we ook zingen en werd er zelfs midden in de cirkel gedanst. Ze gooien dan heel hoog hun been in de lucht op een bepaald ritme. Dit hoop ik stiekem ook te kunnen bij de tijd dat ik weg ga. Na deze gezelligheid werden we in drie groepjes opgedeeld en was het tijd om op Holy Home Visits te gaan – zoals Hands ze noemt.

Samen met Mam N, Lady T, B, A, en onze leider gingen we op pad. We namen wat eten mee en ook luiers. Wat we wisten is dat we op pad gingen naar een vrouw die hoog zwanger was en totaal niet voorbereid was op een baby. Onderweg naar en van dit soort bezoeken is altijd de perfecte gelegenheid om elkaar beter te leren kennen.

Er stond een klein standje waar mogelijk iets uit verkocht kon worden. Het huisje lag aan een drukke weg die leidde naar de Oshoek Border Gate. Bij het huis was een vrouw met een enorme buik (idd hoogzwanger), een klein meisje van een jaar of 1 / 1,5, een meisje van een jaar of 6 en een jongen van ongeveer 12. Onverwachts, voor mij, was er zelfs een man, een vader! Dit is een hele positieve verassing (shock) aangezien ik nog maar 1 keer een man des huizes heb ontmoet met alle home visits die ik nu al gemaakt hebt in mijn tijd hier. Nadat iedereen een zit plaats had gevonden in de schaduw (een samen stelling van een stoel, jerrycans, emmer, autoband en een rieten kleedje) raakten we aan de praat, was ze klaar voor de zwangerschap? Ze was angstig en hoopte dat het goed zou gaan – de clinic/hospital is niet bepaald dichtbij en ze had af en toe wat pijn in haar zij. Ze zag er niet heel blij uit. Ik probeerde haar wat op te vrolijke door te zeggen: Are you excited for the baby to come? – iets waar ik me nu nog een beetje voor schaam. Dit is nou een voorbeeld van een culturele blunder heb ik besloten. Bij ons is dit een prima opmerking toch? The thing is…. Waar we (ik) later achter kwamen is dat het kindje nou niet bepaald gepland was.

De mannen A en de man des huizes gingen even wat hout zagen en de put bekijken. Toen we alleen met de vrouwen zaten, de zwangere vrouw zat gehurkt op de harde grond, kwam er naar boven hoe de man geen voorbehoedsmiddelen wilt gebruiken, dan voelt hij zich niet man genoeg. Nu haar vierde kind komt wil ze niet meer – misschien was dit ookal bij kind 1, 2 en 3 – ik weet het niet. Lady T heeft een goed gesprek met haar gehad hoe ze het recht in eigen handen moet nemen. En ‘A’ heeft ook met de man gepraat over dit gevoelige onderwerp. Nu houden de ouders zeker van alle kinderen en de kids van de ouders, maar ik kan me voorstellen dat als het maar door blijft gaan de ouders het niet meer leuk vinden en de kinderen niet meer als kinderen zien maar als lasten. Hiernaast hebben ze ook niet de middelen om te zorgen voor deze kinderen, laat staan nog meer kinderen. Ook vertelde ze ons dat ze alles in huis doet, ook water halen. De put is niet ver maar je moet diep bukken om het water te scheppen en dan met een volle emmer of jerry can moet je weer naar boven lopen over ongelijke grond. Laat staan een zware emmer op je hoofd dragen terwijl je ook je ongeboren kind met je mee draagt… niet oke.

Wat me echt raakte en stil zette, ookal zal ik het nooit kunnen overbrengen zoals ik het heb ervaren, komt nu.

Dit gezin van bijna 6 heeft een heel klein huisje met twee kamers. Ze hebben geen inkomen… Ze hebben geen inkomen… Laat dat even bezinken. Dat betekend dat ze geen of heel weinig eten hebben, geen zeep, geen luiers, het kleine meisje had niet eens een onderbroekje aan.

Deze zwangere vrouw zat met Lady T te praten, alles in siSwati. Tijdens dit gesprek observeerde ik; Ik keek naar het jongetje dat een beetje aan het voetballen was tegen het huis aan, ik keek naar het 6 jarige meisje dat maar bleef lachen en vaak aan dr vader hing en ik keek naar het jongste meisje. Het jongste meisje droeg een viezig shirtje en een rokje. Ze had geen onderbroek aan. Ze hing aan dr moeder en zat op haar schoot (het stukje wat nog over was na de grote buik). Nadat we er wat langer waren begon ze een beetje rond te lopen. Ik volgde haar met mijn ogen, ze bleef bij haar moeder in de buurt. Ineens zag ik wat bewegen langs haar benen, een straaltje liep langs haar benen en maakte de grond een stukje donkerder. Ze moest plassen en het kon niet anders dan langs haar benen naar beneden lopen. - Dit was mijn diepte punt. -  Ik kan me niet voorstellen om als moeder niet voor mijn kinderen  kunnen zorgen. Tot op de hoogte dat als mijn kind naar de wc moet, ze alleen maar langs dr benen kan plassen als ze nog klein zijn. Laat staan als ze meer moeten dan dat. Maar daar houd het niet op… Ik zou dan geen zeep hebben om mijn kindje te wassen en schoon te maken, ik heb geen stoeltje voor haar om op te zitten, nee ze zit op de stoffige en vieze buiten grond (zonder broekje aan). Het water wat ik haar te drinken kan geven zit modder in en stukjes gras. Ik heb niet altijd tijd om eerst vuur te maken, het water te koken en dan te wachten tot het afkoelt om het te drinken te geven. Wat een machteloos gevoel moet dat zijn – ik kan het me niet voorstellen.

Dit brak mijn hart.

Waarom leven deze mensen zo? Waarom is de wereld zo oneerlijk verdeeld. Ik snapte het niet, ik snap er helemaal niks van.

Tijdens deze debriefing sessie vertelde we over onze hoogte en diepte punten. En ons verhaal was niet de enige die emoties losmaakte. We waren allemaal stil, en zaten vol met vragen.

Onze leider deed het goed, ze vroeg de juiste vragen en gaf goede antwoorden. Een ding wat ze zei wil ik graag met jullie delen. Met het werk dat wij hier doen kan je soms het idee krijgen, waar doe ik het nou voor? Er is zoveel armoede zoveel behoefte aan hulp, we kunnen dit nooit allemaal doen. Dit is ook iets wat mensen vaak tegen houd om een hand uit te steken: We gaan nooit de wereld veranderen, of armoede zal altijd blijven of (vul maar in). Dit verhaal gaf mij hoop en inspireerde mij – zowel toen ik het voor het eerste hoorde bij Hands in 2015, als nu 6 dagen geleden.

Een strand lag vol met zeesterren. Er was een enorme storm geweest en deze dieren waren aangespoeld. Honderden, duizenden zeesterren lagen op het strand. Een jongetje was pakte ze op en gooide ze terug de zee in, een voor een. Een man liep langs en vroeg: Waar doe je het voor? Het gaat toch nooit uit maken, je kunt ze nooit allemaal terug gooien? Je maakt geen verschil…

Waarop het jongetje antwoord: Misschien kan ik ze inderdaad niet allemaal terug gooien, maar ik maak wel een verschil. Vraag maar aan de ene zeester die ik net in het water heb gegooid.

Je veranderd misschien niet de hele wereld, maar voor dat ene persoon heb je zijn/haar wereld veranderd. En dat is heel veel waard.

Daarmee laat ik jullie nu mee. Misschien denk je zelf soms dat het kleine gebaar wat je wilt doen niks uit maakt, en daarom doe je het maar niet. Ik wil je mee geven dat je het niet moet onderschatten. Soms is een uitgestrekte hand nodig of dat ene duwtje in de rug om iemand een mooie dag te bezorgen, een belangrijke keuze te doen maken of gewoon om even te glimlachen.

Iedereen kan dat, ook jij!

*Het gezin dat wij die donderdag bezochten was al vaker bezocht door Ma N. En elke keer nodigde ze ze uit om naar het Care Centre te komen, voor gezelligheid, kameraadschap, afleiden en ook een maaltijd. Tot nu toe met weinig geluk. Mijn hoogte punt (een van vele) van de reis was vrijdag toen dit hele gezin, alle 5, naar het centre kwamen en mee dansten, speelden en zongen. Grote glimlachen waren te zien, zowel bij hen als bij mij.